Ortodontik Anomaliler
Ortodontik bozuklukları çeşitli şekillerde sınıflandırmak mümkündür. Ancak anlaşılır olması için önce iskeletsel ve dişşel kökenli bozukluklar olarak sınıflandırabiliriz.
İskeletsel Anomaliler
Alt ve üst çene kemiklerinin biribirleriyle ve kafatası ile ilişkilerinin bozulması sonucu iskeletsel kökenli ortodontik anomaliler meydana gelirler. Anomalinin kaynağı nın nerede olduğunu anlamak ve anomalinin şiddetini belirlemek için de sefalometrik analiz yapılır.
Ön-Arka (sagittal) Yöndeki iskeletsel Anomaliler
İskeletsel II. Sınıf Anomaliler: Üst ileri itim
Bu anomali alt çenenin geride konumlanmasindan (retrognati inferior) veya üst çenenin önde konumlanmasindan (prognati superior) kaynaklanır. Alt dişler üst dişlere göre geride konumlanmış gibi görünürler. Problemin hangi çeneden kaynaklandığı sefalometrik analizlerle anlaşılır.
İskeletsel III. Sınıf Anomaliler: Prognati
Bu anomali alt çenenin ileride konumlanmasından (prognati inferior) veya üst çenenin geride konumlanmasından (retrognati superior) kaynaklanır.alt dişler üstdişlere gore daha önde görülür. Problemin hangi çeneden kaynaklandığı sefalometrik analizlerle anlaşılır.
Dik (vertikal) Yöndeki iskeletsel Anomaliler
İskeletsel ön açık kapanış
İskeletsel Açık Kapanış (skeletal open bite): Bu anomalide kapanış sırasında önde ve/veya yanlarda çene yapılarından kaynaklanan açıklıklar olur ve dişler birbirine değmez.alt çene gelişimi aşağıya ve geriye doğrudur.Yüzün alt kısmının uzunluğu artmış ve çene ucu silikleşmiştir.
İskeletsel Derin Kapanış (Örtülü Kapanış)
Bu anomalinin özelliği; alt çenenin üst çene ye göre normalden daha geride yer alması ve çene gelişminin normale göre daha yatay seyretmesidir.üst ön dişlerin altları aşırı şekilde örtmesi ve içe doğru eğik olmaları temel özellikleridir.dışarı doğru fırlamış yan kesici dişler olaya eşlik edebilir.
Sağ-Sol (Transversal) Yöndeki Iskeletsel Anomaliler
İskeletsel Yan Çapraz Kapanış:
Alt dişlerde orta hatta ve alt çenenin kendisinde görülen sağa veya sola doğru kayma ile belirlenen anomalidir.
İskeletsel Bukkal ve Lingual Nonokluzyon: Tek tarafta veya çift tarafda alt ve üst azı ve küçük azı dişlerinin çiğneyici yüzlerinin birbirlerine temas etmeden kapanışın gerçekleştiği anomalilerdir.
Dişsel Anomaliler
Çene ilişkilerinin normal olduğu durumlarda bir veya daha fazla dişde ortaya çıkan sorunlardır.iskeletsel sorunlarla birlikte de ortaya çıkabilirler veye aynı ağızda birden çok sorun görülebilir.
Diş - Ark Boyu Uyumsuzlukları
Çapraşıklık
Dişlerin toplam genişlikleri ile çene kavsi arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanırlar.kalıtsal olabilecekleri gibi,erken sütdişi kayıplarında,veya süt dişlerindeki büyük çürükler sonucu oluşan yer kayıplarından sonra görülebilirler.Dişlerin damağa doğru eğilmeleri ve ileri yaşlarda dişlerin öne hareketleri sonucu da ortaya çıkabilirler.
Dişlerde Aralanma(Diastema)
Dişlerin toplam genişlikleri ,ark boyundan daha az olduğunda dişlerde aralanmalar (diastemalar)ortaya çıkar.Bu durum kalıtsal olabileceği gibi diş kayıplarından sonra veya doğumsal diş eksikliklerinde görülebilir.bazan sadece üst orta keserlerin arasında görülebilir.Dişlerin öne veya dışarı doğru eğilmeleri sonucuda özellikle ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilirler.
Diş Fazlalıkları(+Dişler)
Olağan diş sayılarının dışında oluşan fazlalık dişlerdir.Bazan normal diş formunda bazan da konik yapıda ve küçük olabilirler.
Diş Eksiklikleri
Dişlerin doğumsal olarak normal sayılarından daha az olması halidir.Kalıtımsal bir sorundur.Eksikliğine en çok raslanan dişler Sırası ile yirmi yaş dişleri, üst yan kesiciler,ve diğer dişlerdir,Bazan birden çok diş gurubunda veya tüm dişlerde de eksiklikler görülebilir.Çekilen veya gömük dişler bu kategoride değerlendirilmez.
Diş Gömüklükleri
Sürme zamanlarının üzerinden uzunca bir süre geçtiği halde sürmeyen dişler için gömük diş tanımı kullanılır.en sık gömük kalan dişler 20 yaş dişleri ve takiben üst köpek dişleridir.Dişler sürme yollarındaki sapmalar,yer darlıkları,tümör kist gibi oluşumların varlığı,travma sonucu oluşan ankilozlar gibi nedenlerle gömük kalabilirler.
Dişlerin Yer Değiştirmeleri
Bazen dişler sürmesi gereken yerin dışında farklı bir yerden sürebilirler.Bu yer komşu dişlerden birinin yeri ise buna dişlerde yer değiştirme veya transpozisyon denmektedir.
Dişlerin Damak veya Yanak Yönünde Sürmeleri;
Dişler çene arkları üzerinde yeterli yer bulamadıkları zaman sürme yönlerini değiştirerek damak veya yanak yönünde sürmek zorunda kalırlar .
Dişlerde Dönüklükler (Rotasyonlu dişler)
Dişlerin kendi dik eksenleri etrafında çeşitli derecelerdeki dönmeleridir.bu durum genellikle estetik be fonksiyonel olarak sorunlara neden olur.
Şekil ve Hacim Anomalileri
Dişlerin şekillerinde ve hacımlarında görülen normalden sapmalardır. bazı dişler normalden küçük olabilecekleri gibi bazılarında da aşırı büyük diş kronlarına rastlanabilir.
Dişsel Çapraz Kapanışlar;
Bir veya bir gurup üst dişin alt dişlerin gerisine doğru sürmesi durumudur erken tedavi edilmezse iskeletsel sorunlara yol açabilirler. Erken yaşlarda kolayca tedavi edilebilirler.